Zasady montażu. Kolory cieple i zimne

Po ostatnim wpisie, w którym zaznaczałem znaczenie ruchu dla sztuki montażu, mam wpis o kolorze. Wracamy więc troszeczkę do fotografii i malarstwa. Nie jest tajemnicą, że teoria koloru to nie jest domena filmu. Kolor to taki wspaniały, iluzoryczny element otaczającego nas świata. Kultura nadała mu niezwykłego wydźwięku, znaczenia, gdy pytanie najważniejsze brzmi: Czy on istnieje? Oj. Wracam do filozofii. Jakie to wspaniałe doświadczenie.

Czym de facto jest kolor?

Jeden z moich ulubionych myślicielu XX wieku poświęcił nawet tomik swoich ocen i przemyśleń kolorom, ale czy udało mu się ustalić czym są te doznania naszego wzroku? No ostatecznie chyba nie. Na marginesie powiem, że mowa o Lud­wiku Wittgensteinie, który napisał (nieopublikowaną za jego życia) pozycję „Uwagi o kolorach”. Z fizycznego punktu widzenia kolor to wrażenie wzrokowe wywoływane na siatkówce oka przez fale światłą o pewnej charakterystyce. Zostały one odbite od pewnego obiektu, który tym odbiciem nadał światłu swoją barwę. Co ciekawe, gdy badałem to zagadnienie w ramach studiów filozoficznych istniały dwie teorie o kolorze. Nas jednak interesuje zastosowanie koloru w filmie a nie zawiłości jakie on tworzy w nauce.

Zasada zderzania kolorów

Nazwę zasadę o której piszę dość pokrętnie. Zderzenie to bowiem często stosowany sposób budowania gradacji w kadrach, w których kolor odgrywa kluczową rolę. Oto treść zasady:

Ciepłe kolory wydają się bliżej obserwatora. Zimne kolory sprawiają wrażenie oddalenia.

Co to właściwie znaczy? Aby nie wchodzić zbyt głęboko w teorię kolorów powiem, że jeden z podziałów barw jest oparty o tzw. temperaturę – kolory ciepłe to czerwienie, pomarańcze, żółcie, gdy kolory zimne to zielony, niebieski, turkus. Można w montażu, czy kompozycji kadru pięknie operować tymi zależnościami. Tworząc kompozycje, które oddają głębię, gdy jej np. nie ma. Polecam video o kolorach tworzone przez twórcą angielskojęzycznych (i polskojęzycznych) w Internecie, które można znaleźć. W poniższym twórca przekonuje o wykorzystaniu koloru w różnych filmach, różnych gatunków. Tak też:

• niebieskie, ostre odcienie charakteryzują filmy gatunku science-fiction,
• filmy miłosne, romantyczne dominują tematem czerwieni,
• czerwień i niebieski wzmocnione saturacją zauważymy w komedii,
• gdy pomarańczowe i niebieskie często zestawiane są dostrzegalne w dramatach.